Przejdź do głównej zawartości

Podgaje – zbrodnia wojenna łotewskich SS-manów.


31 stycznia 1945 1 Dywizja im. Tadeusza Kościuszki prowadziła rozpoznanie bojem obszaru nad rzeką Gwdą, na linii której broniła się 15 Dywizja (łotewska) SS. 3 pułk płk. Aleksandra Archipowicza uchwycił most na Gwdzie. Licząca 80 ludzi  4 kompania porucznika Sofki rozpoczęła marsz w kierunku Podgajów, które w oparciu o błędne meldunki rozpoznania uznawano za zajęte przez oddziały radzieckie. Niestety polska kompania dostała się w zasadzkę. Wysoki mróz, śnieg zrywał łączność i wzajemną  komunikację polskich oddziałów. Polacy zostali okrążeni i rozbici. Niemcy dysponowali oddziałami narciarzy co dodatkowo dawało im przewagę manewru. W szczególności z Polakami walczyli tu SS mani z  48. Zmotoryzowanego Pułku  SS „General Seyffardt” . Łotewscy SS mani ciężko rannych polskich żołnierzy porucznika Sofki,  dobijali strzałami w głowę na miejscu. Wziętych do niewoli 32 jeńców, Łotysze poddali   nieludzkim torturom. Przesłuchiwani polscy żołnierze i oficerowie, wracali z połamanymi rękoma i nogami, lub wręcz byli przynoszeni. W tym momencie nie widząc szans na przeżycie kilku Polaków uciekło. Pozostałych SS-mani   zamknęli w szopie wiążąc drutem kolczastym i łańcuchami. Tak związanych polskich żołnierzy i oficerów oblali  benzyną i  żywcem spalili. Pośród wcześniej uciekających, dwom żołnierzom udało dotrzeć do polskich pozycji. Byli to naoczni świadkowie tragedii kompanii porucznika Sofki i zbrodni wojennej Łotyszy : porucznik Zbigniew Frugała i kapral Bondziurecki.
Po wojnie śledztwo w sprawie tej sprawie  prowadziła Koszalińska Okręgowa  Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich a po 1989, w demokratycznej  Polsce,  Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie. Sięgnięto do archiwów polskich i niemieckich oraz relacji świadków. Niestety, jednoznacznie odpowiedzialnych za zbrodnię nie ustalono. Na obszarze Podgajów walczyli wówczas tak SS mani z Łotwy, jak i Holendrzy, a także oddział niemiecki w sile niepełnego batalionu – tzw. Kampfgruppe „Scheibe”, dowodzona przez SS-Obersturmbannführera Siegfrieda Scheibe.
Mimo prób wybielania się Łotyszy, historycy skłaniają się ku ocenie, że zbrodnia w Podgajach to ich dzieło. Potwierdza to okrucieństwo podczas walk z kompanią porucznika Sofki, zbezczeszczenie ciał poległych żołnierzy oraz torturowanie jeńców w Podgajach czemu dał świadectwo uratowany porucznik Furgała oraz polski robotnik przymusowy znajdujący się na miejscu.

Komentarze

Popularne posty z tego bloga

...bo to znamienity Kryłowiak był.../tekst autorski/

Czytelnicy mojego bloga wiedzą zapewne że do rzadkości tutaj należą wpisy poświęcone konkretnym osobom z Kryłowa i okolic. Tylko kilka razy napisałem o znanych i zasłużonych dla historii miejscowosci osobach. Niestety przyszło mi znowu napisać o Osobie wielce dla naszej miejscowości zasłużonej. Pan Marian Janusz odszedł od nas 05.01 2024. Starsi mieszkańcy Kryłowa ,doskonale pamiętają ,,Mariana kościelnego'' , jak zwyczajowo nazywano Pana Mariana. Pełniąc posługę kościelnego na trwałe wrósł w tę miejscowość i jej historię. Bardzo komunikatywny , serdeczny w kontaktach z ludźmi ,zawsze miał z każdym kryłowiakiem coś do omówienia. Do historii przeszły Dni Kryłowa ,które pomagał organizować wraz z Panem Kazimierzem Parnickim, Panią Władysławą Janusz i innymi aktywnymi na niwie kultury, mieszkańcami. Pod opieką Pana Mariana, kościół kryłowski błyszczał, jak również otoczenie i nikt nie znał pojęcia,,sprzatanie kościoła''. Pan Marian dawał sobie radę ze wszystkim.Ost

... bo miłość nie umiera...

Miłość, kolejny miesiąc bez Ciebie... Nie pytaj mnie, jak przetrwałem cały ten czas bez Twojego spojrzenia, ciepła Twoich uścisków, radości Twojego śmiechu... Nie wiem... Trzymam się najlepiej, jak potrafię... Ale wiedz, że moja miłość i uczucie do Ciebie nie obawiają się upływu czasu i pozostają niezmienione. W wieczności mojego serca nadal zachowuję wszystko, co najlepsze w naszym życiu: miłość,tęsknotę, uczucia, doświadczenia, wspomnienia... W ten sposób będę żyć dalej, nieważne czy to tylko będą wspomnienia, ale jedno po drugim, dzień po dniu, wyobrażam sobie jak idziesz obok mnie... Jesteś w moim sercu i dopóki tam będziesz będę o Tobie pisać i mówić, że zawsze Cię Kocham! "

Obchody 100-lecia OSP w Kryłowie.